دانلود مقاله در مورد اقبال لاهوری

مقدمه :

زبان فارسي درهند :

از سال ۳۶۹ هجري قمري ( ۹۸۶ ميلادي ) يعني از زمان ورود ناصرالدين به هند تا سال ۱۲۷۵ هجري قمري ( ۱۸۵۷ ميلادي ) يعني انقراض سلطنت خاندان مغول كبير ( سلسله بابري هند از اعقاب اميرتيمور گوركان زبان فارسي ، زبان رسمي و درباري و ديواني ، و زبان شعر و ادب مردم هند ، جزء افتخارات خاندانهاي بزرگ و خواص مردم بود و هنوز هم در هند وپاكستان خاندانهاي اصيل مسلمان بدانستن زبان فارسي ، افتخار مي نمايند .

دردوران پادشاهي گوركانيان كه از سال ۹۳۲ تا ۱۲۷۵ هجري قمري يعني  سيصد و چهل و سه سال طول كشيد ، دربار دهلي يكي از  مراكز فرهنگ و علوم و تمدن ايراني بود و ا عتبار  و شكوه زيادي داشت تا جايي كه دربار صفويه را در اصفهان تحت الشعاع قرار داده بود و اغلب شعراي فارسي زبان از ايران به هند رفته و پادشاهان اين خاندان را مدح گفته و صله مي  گرفتند .

زبان فارسي  تا نيمه قرن نوزدهم زبان رسمي بود . خط فارسي نستعليق نيز دراغلب زبانهاي هندي مورداستفاده  قرار گرفت و بعدها خط رسمي زبان اردو شد . ولي  زبانهاي سندي و پنجابي و بنگالي به خط نسخ درآمدند  .

در لشكر كشيهاي سلطان محمود غزنوي  به  هند، جمعي از شاعران و علماي ايراني به هند رفت و هند را به ايرانيان شناساندند. پس از سلطان محمود نيز با اعقاب  او ، شاعراني مانند ابوالفرج روني و هجويري و ممسعود  سعد سلمان به هند رفته و درلاهور اقامت گزيدندو درعهد  ملوك غوري و پادشاهان شرقي  ، شعرا ونويسندگان ديگري مانند عبدالملك جرياني و محمود عوفي و امير خسرو دهلوي و آذري اسفرايني موجب  رواج زبان فا رسي درهند شدند .

شعراي ديگر مشهور فارسي زبان عهد  گوركانيان و بعد از آنان درهند عبارتند از :

ظهيرالدين بابر و اسماعيل عادلشاه دكني متخلص به وفايي و غزالي مشهدي  و عرفي شيرازي و نظيري نيشابوري و طالب آملي و كليم كاشاني و قدسي و غني كشميري  و صائب تبريزي .

اين شاعران علاوه بر آنكه درهند از احترام خاصي برخوردار بودند  و سبب شهرت ممدوحين خويش مي شدند ، زبان فارسي را بعنوان زبان  ادب و كمال و نشانه فضل و هنر ، در سراسر منطقه رواج دادند تا جائي كه در شعر فارسي سبكي هم بنام سبك هندي بوجود آمد . از جمله شهرهاي بزرگ هند شهرلاهور بود كه پايگاه عمده اي براي نشو و نماي  زبان  فارسي و سرزمين مناسبي جهت شاعران و فضلاي ايراني  شده بود .

قدمت نام و آبادي لاهور تا حدود دو قرن قبل از ميلاد مسيح مي رسد، ولي مقارن ظهور اسلام و در دوران تاخت  و تاز مهلب بن ابي صفره  و محمد بن قاسم ثقفي و تا فتح اين شهر  بدست سلطان محمود  غزنوي درسال  ۴۰۵ هجري ، اين شهر اهميت زيادي نداشت و از توابع ملتان محسوب  مي شد و ملتان خود جزو استان پنجاب بود ، ولي بعدها به واسطه آمد و شد شعرا و فضلاي ايرا ني ، شهر لاهور اهميت فراواني يافت تا جائي كه زبان فارسي و تمدن ايراني از آنجا به دهلي و ساير بلادهند و آسياي جنوب خاوري راه يافت .

همانطور كه قبلامتذكر شديم در شهر لاهور با وجود نفوذ زبان انگليسي هنوز زبان فارسي حرمت خود را از دست نداده و در بين خواص و خاندانهاي بزرگ رواج  كامل دارد ، بنابر اين بايد گفت يكي از دلائلي كه علامه اقبال لاهوري را به سرودن شعر فارسي ترغيب كرده آن است كه زبان فارسي ميراث خانودگيش بوده و اقبال توانسته بوداين زبان را هم مانند زبان اردوفرا گيرد .

خاندان اقبال

نياكان اقبال از بزرگان و پانديت هاي عالي مقام كشمير بودند  كه در عهد سلطنت شاه زين العابدين بدين اسلام مشرف شدند و بنام خاندان « سپرو»  يعني ملا و درس خوانده معروف گشتند .

از اجداد اقبال  نخستين كسي كه بدين اسلام گرويد  « لولي حاجي » نام داشت كه در روستاي « چگو » از دهستان « ادون » دربخش « پهلگام » متولد شد .

اقبال حدود يك صدو ده سال در شهر سيالكوت  از بلاد پنجاب چشم به جهان گشود و مقدر بود يك چنين طفلي ، از چنان خانداني ، مردم هند ، بخصوص مسلمانان را  از خواب غفلت بيدار كند و آنان را بسر غزّت و شرف و سعادت رهنمون باشد .

مادراقبال نيز زني پرهيزكارو از خانداني شريف ومسلمان بود و « امام بي بي »  نام داشت . اين بانوي ارجمند به قرائت قرآن مجيد سعي و اهتمام بسيار مينمود و پيداست تربيت  اين پدر و مادر تا چه حد در پرورش شخصيت و افكار فرزندشان ،  علامه ي اقبال تاثير داشته است .